Hamulce bębnowe to jeden z najstarszych i najbardziej sprawdzonych systemów hamulcowych, który mimo upływu lat wciąż cieszy się popularnością w motoryzacji. Chociaż w samochodach osobowych coraz częściej zastępują je hamulce tarczowe, to jednak tego rodzaju układ spowalniający okazuje się niezastąpiony w wieku pojazdach, np. przyczepach. Dlaczego tak się dzieje i jak dokładnie działają hamulce bębnowe?
Czym są hamulce bębnowe i jak działają?
Hamulce bębnowe to system hamulcowy złożony z czterech głównych elementów:
- Bębna hamulcowego – obrotowej części układu przymocowanej bezpośrednio do piasty koła.
- Szczęk hamulcowych – półokrągłych elementów wykonany ze stalowej podstawy pokrytej materiałem ciernym.
- Cylinderków hamulcowych (tłoczków) – znajdujących się wewnątrz szczęk hamulcowych i odpowiadających za ich rozpychanie na zewnątrz; działają pod wpływem ciśnienia płynu hamulcowego generowanego po naciśnięciu pedału hamulca.
- Sprężyn powrotnych – odpowiadających za cofanie szczęk hamulcowych do pozycji wyjściowej – dzięki nim szczęki nie stykają się z bębnem podczas normalnej jazdy, co zapobiega ich nadmiernemu zużyciu.
W jego skład wchodzą ponadto:
- Regulator luzu – element odpowiedzialny za utrzymanie odpowiedniego odstępu między szczękami a bębnem.
- Tarcza hamulcowa (płytka nośna) – statyczna część układu, do której przymocowane są szczęki hamulcowe oraz cylinderki; przymocowana do osi pojazdu, co zapewnia stabilność całego mechanizmu.
- Łożyska – osadzone wewnątrz bębna hamulcowego umożliwiają jego swobodne obracanie się razem z kołem pojazdu.
- Dźwignia hamulca ręcznego – w niektórych modelach hamulców bębnowych zintegrowana ze szczękami hamulcowymi.
Zasada działania układu jest stosunkowo prosta i opiera się na wytwarzaniu siły tarcia w wyniku oddziaływania na siebie poszczególnych komponentów.
Wyobraź sobie, że jesteś kierowcą i chcesz zwolnić lub zahamować pojazd, naciskając pedał hamulca. Gdy to robisz, płyn hamulcowy wprawia w ruch tłoczki, te zaś rozpychają szczęki hamulcowe na zewnątrz, w wyniku czego stykają się one z wewnętrzną powierzchnią bębna hamulcowego. Taki mechanizm tworzy tarcie i spowalnia koło.
Rodzaje hamulców bębnowych
Najprostszym typem są hamulce bębnowe mechaniczne stosowane głównie w starszych modelach przyczep czy pojazdach rolniczych. Działają one na zasadzie linki, która mechanicznie rozpycha szczęki hamulcowe. Najczęściej spotykane są hamulce bębnowe hydrauliczne, których zasadę działania opisaliśmy w poprzednim akapicie. Na rynku dostępne są również hamulce bębnowe z samoregulacją, gdzie mechanizm samoregulujący automatycznie dostosowuje luz między szczękami a bębnem, zapewniając optymalną skuteczność hamowania przez cały okres eksploatacji.
Gdzie obecnie stosuje się hamulce bębnowe?
Mimo dominacji hamulców tarczowych układy bębnowe wciąż znajdują zastosowanie w różnych pojazdach. Wynika to z ich kilku zalet: tańszej eksploatacji i produkcji czy wysokiej efektywności przy mniejszym obciążeniu tylnych kół. Hamulce bębnowe są popularne w przyczepach i naczepach, gdzie służą jako hamulce najazdowe albo postojowe. Dzięki zamkniętej konstrukcji są odporniejsze na zabrudzenia i korozję, sprawdzając się w trudnych warunkach eksploatacyjnych. Ponadto utrzymują one stały nacisk przez dłuższy czas, co czyni je skutecznymi hamulcami ręcznymi.
Artykuł we współpracy z Mas Media
