Podoba Ci się to, co robimy na ProSkarżysko? Więc może postawisz nam kawę? Dziękujemy! :)
„Piękne, rzadkie i chronione” to tytuł Skarżyskich Zeszytów Ligi Ochrony Przyrody i taki sam tytuł nosi coroczna sesja popularnonaukowa, którą połączona jest z promocją kolejnego tomu zeszytów. I tym razem uczestnicy mogli dowiedzieć się wielu ciekawych rzeczy na temat przyrody Skarżyska-Kamiennej i okolic.
W tym roku ukazał się ósmy tomik publikacji „Piękne, rzadkie i chronione”, który jest jednocześnie już siedemnastym zeszytem Ligi Ochrony Przyrody. Zawiera kilkanaście artykułów opisujących bogactwo przyrodnicze Skarżyska-Kamiennej i innych obszarów oraz prezentujących florę i faunę w innym ujęciu. Sesja była jednocześnie prezentacją tego wydawnictwa.
Gości przywitali Starosta Skarżyski Artur Berus oraz Naczelnik Wydziału Ochrony Środowiska, Rolnictwa i Leśnictwa Starostwa Powiatowego w Skarżysku-Kamiennej mgr inż. Ryszard Sowa, który jest jednocześnie członkiem zespołu redakcyjnego. – Zastanawiające jest, jak dużo jest ciekawych rzeczy w przyrodzie, i jak dużo jest jeszcze do odkrycia. Warto naszą lokalną przyrodę badać i odkrywać – powiedział Ryszard Sowa.
Na zebranych czekały trzy prelekcje nawiązujące do tematów poruszonych w zeszycie:
- Mgr Andrzej Staśkowiak – rzadkie gatunki chrząszczy spotykane w powiecie skarżyskim
- Dr Bartosz Piwowarski (Ogród Botaniczny, Geopark Kielce) – Rośliny naczyniowe w wybranych kompleksach skalnych Powiatu Skarżyskiego
- Dr inż. Edyta Nowicka (Regionalna Dyrekcja Lasów Państwowych w Radomiu) – Ostatnie badania dębu Bartka i ich rezultaty
Biedronki, jelonki i inne chrząszcze
Pierwszy prelegent, Andrzej Staśkowiak, który znany jest z zamiłowania do ważek, tym razem omówił bogactwo chrząszczy, czyli najliczniejszego na świecie rzędu owadów. Jak się dowiedzieli obecni na sesji, do tej pory odkryto ponad 400 tysięcy gatunków i wciąż odkrywane są kolejne. W Polsce żyje ok. 6000 gatunków, z czego dużo oczywiście na naszych terenach.
Andrzej Staśkowiak zaczął swój wykład od szeregu ciekawostek, w tym zaprezentowania największych i najmniejszych przedstawicieli wśród chrząszczy. Największym polskim chrząszczem jest jelonek rogacz.
Skarżyski przyrodnik opisał wiele przykładów chrząszczy, które żyją w bliższym lub dalszym sąsiedztwie człowieka. Zaprezentował m.in. bogactwo biedronkowatych, w tym rodzimą polską biedronkę siedmiokropkę oraz coraz częstszą i niezbyt pożądaną w Polsce biedronkę azjatycką. Ta druga nie tylko wypiera inne gatunki, ale potrafi również uszczypnąć.
Wiele gatunków chrząszczy jest jednak bardzo pożytecznych w ekosystemach, w których żyją, np. przekraskowate, które zjadają szkodniki roślin. Są też i takie chrząszcze, które są bardzo pożądane przez człowieka, ponieważ wzbudzają… pożądanie, a konkretnie wzbudzają je afrodyzjaki, jakie się z owych chrząszczy wytwarza. Mowa tu o majkowatych.
W Skarżysku jak w Sudetach czy Karpatach
Bartosz Piwowarski z kieleckiego Geoparku prezentował przedstawicieli roślin naczyniowatych, czyli mszaki, widłaki czy paprocie, jakie spotkać można a czterech wychodniach skalnych w Skarżysku i okolicy: Skałce Rejowskiej, Piekle Dalejowskim, Bramie Piekielnej i Pleśniówce.
Ciekawym spostrzeżeniem przeprowadzonych przez niego badań jest to, że w ww. lokalizacjach spotkać można bardzo rzadkie i unikalne gatunki, które są charakterystyczne dla większych gór kraju, jak spotkana na Skałce Rejowskiej zanokcica północna, rzadki gatunek występujący ponadto w Sudetach i Karpatach.
Spostrzeżenia z badań Bartosza Piwowarskiego przeprowadzonych na czterech wymienionych stanowiskach są następujące:
- dominacja mchów,
- mało wątrobowców i paproci,
- brak skrzypów i widłaków,
- dominacja kilku gatunków,
- obecność gatunków górskich.
Dąb Bartek – nasz wspólny znajomy
Jako ostatnia wystąpiła Edyta Nowicka, Kierownik Zespołu ds. Promocji i Mediów Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych w Radomiu, a tematem jej prelekcji był chyba każdemu świetnie znany, a przynajmniej kojarzony, dąb Bartek. To właśnie Lasy Państwowe w 2017 przejęły opiekę nad drzewem od gminy Zagnańsk i podejmują starania o to, aby słynne drzewo zachować jak najdłużej w jak najlepszym stanie.
Podjęto szereg działań, aby zbadać stan Bartka, określić czynniki mające pozytywny i negatywny wpływ na jego kondycję, a także zaplanować działania, które sprawią, żeby jedno z najsłynniejszych drzew w Polsce jeszcze długo mogło cieszyć miłośników przyrody i turystów.
Dąb Bartek musi zmagać się nie tylko z upływem czasu, ale też z takimi negatywnymi czynnikami jak niekorzystne warunki pogodowe, niedobór wód gruntowych czy negatywny wpływ ruchu ulicznego. Mimo to wciąż pozostaje żywy. – Bartek nadal stoi i sobie radzi, ma mocne korzenie. Podejmujemy działania, aby zachować Bartka w jak najlepszym stanie – mówiła Edyta Nowicka.
Dzięki uprzejmości zespołu redakcyjnego zeszytów „Piękne, rzadkie i chronione” zamieszczamy poniżej książkę w wersji PDF. Wersja papierowa jest dostępna w skarżyskich bibliotekach.
Zapraszamy do lektury!
Piękne, rzadkie i chronione, część VIII, 2019 – spis treści:
Marcin Medyński, Piotr Kardyś, Marcin Janakowski – Źródła do dziejów lasów i leśnictwa z terenu obecnego powiatu skarżyskiego w Archiwum Państwowym w Radomiu: Zarząd Dóbr Państwowych
Piotr Kardyś – Przyroda powiatu skarżyskiego w naukowych i popularnonaukowych pracach historycznych (na wybranych przykładach publikacji z XXI wieku)
Jan Urban – Skałki Pleśniówki jako inspiracja do rozważań o metodologii nauki
Wiesław Mróz – Ryby pancerne w kamieniołomie Bukowa Góra
Janusz Łuszczyński – Grzyby wielkoowocnikowe rezerwatu Świnia Góra
Jacek Koba – Ostoja Sieradowicka
Bartosz Piwowarski – Rośliny zarodnikowe kompleksów skalnych „Brama Piekielna” i „Pleśniówka”
Mariusz Gwardjan – Z tarczą czy na tarczy – pluskwiaki z rodziny tarczówkowatych
Andrzej Staśkowiak – Wynurt lśniący (Ceruchus chrysomelinus) w lasach Świniej Góry
Ryszard Sowa – Ssaki (Mammalia) spotykane na obszarze powiatu skarżyskiego
Łukasz Misiuna, Grzegorz Gołębniak – Zimowanie nietoperzy Chiroptera w piwnicach przydomowych we wsi Odrowążek, gm. Bliżyn, woj. świętokrzyskie
Edyta Nowicka – Projekt „Dąb Bartek. Nasz wspólny znajomy”
Komunikaty:
Łukasz Maślikowski – Kruszczyk połabski (Epipactis albensis) w Lasach Suchedniowskich
Andrzej Staśkowiak – Dostojka laodyce (Argynnis laodice) nowy gatunek motyla dziennego dla powiatu skarżyskiego
Andrzej Staśkowiak – Nowe stanowisko zgniotka szkarłatnego (Cucujus haermatodes) na Zagórzu w gminie Bliżyn
Andrzej Staśkowiak – Pierwsze stwierdzenie zadrzechni fioletowej (Xylocopa violacea) w Skarżysku-Kamiennej
