Temat smogu staje się w Polsce coraz głośniejszy. Od kilku lat otwarcie mówi się o tym, że jest to w naszym kraju poważny problem. Niestety, również w Skarżysku mamy z nim do czynienia.
Smog to wyraz pochodzący z połączenia dwóch angielskich słów: smoke – dym oraz fog – mgła. I dlatego czasem można spotkać się z określeniem „dymomgła”. W skład smogu wchodzi mnóstwo różnych substancji i dlatego przy współczesnym rozwoju cywilizacyjnym w zbiorowiskach ludzkich niemal niemożliwe jest całkowicie pozbyć się smogu.
Według danych Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Polska jest najbardziej zanieczyszczonym smogiem krajem Europy. Wpływa na to kilka czynników. Na liście 50 najbardziej zanieczyszczonych smogiem miast Europy opublikowanej przez WHO w 2016 roku są aż 33 polskie miasta.
Wśród tych miast Skarżyska nie ma. Nie ma go też wśród setki najbardziej zanieczyszczonych miast Polski, ale jak można odczytać z czujników jakości powietrza, które zamontowała w kilku punktach Skarżyska firma Celsium, bardzo często wartości dopuszczalne stężenia szkodliwych pyłów są przekroczone.
Skąd się bierze smog?
Substancje składające się na smog mogą być pochodzenia naturalnego (pyły wulkaniczne, piach, pyłki roślinne), ale głownie składają się na nie substancje będące efektem działania człowieka. – Smog był u nas od zawsze, ale mówi się o tym dopiero od dwóch lat. Dawniej, w czasach PRL, nie było nawet norm określających jakości powietrza – mówi Jarosław Borowiec, wiceprezes zarządu Celsium.
Na powstawanie smogu największy wpływ ma:
- Spalanie paliwa opałowego niskiej jakości w nieodpowiedni sposób, w tym szczególnie tzw. niska emisja, czyli z kominami poniżej 40 metrów na d gruntem
- Działalność zakładów przemysłowych
- Ruch drogowy
- Pyły ze zużywających się opon i hamulców samochodowych, ścieranego asfaltu itp.
O tym, jak uciążliwy jest smog w danym miejscu decyduje kilka czynników. Jak można dowiedzieć się z mediów, są w Polsce miasta, gdzie jest to szczególnie uciążliwy problem, np. Kraków, a są też i takie, o podobnie wielkości i liczbie mieszkańców, gdzie problem jest mniejszy.
Na natężenie smogu wpływ ma:
- Niska temperatura
- Inwersja temperatury – smog zatrzymywany jest przez cieplejsze powietrze znajdujące się wyżej
- Duża wilgotność powietrza
- Bezwietrzność
- Ukształtowanie terenu – smog dłużej utrzymuje się w terenach otoczonych wzniesieniami (Skarżysko jest tak właśnie położone)
Skład smogu – co nam szkodzi?
Skład chemiczny smogu jest różny w różnych miejscach i zależy od wielu czynników. Wśród substancji mających negatywny wpływ na zdrowie ludzkie zawartych w smogu są m.in.:
- Pył PM2,5 (o średnicy do 2,5 µm)
- Pył PM10 (o średnicy do 10µm)
- Dwutlenek siarki
- Dwutlenek azotu
- Benzen
- Benzopiren
- Tlenek węgla
- Metale ciężkie: ołów, kadm, arsen
Każda z tych substancji w dużych stężeniach i przy sprzyjających okolicznościach może mieć bardzo negatywny wpływ na zdrowie, a w skrajnych przypadkach nawet życie. Wpływają one na układ oddechowy, układ krwionośny i układ nerwowy, będąc szczególnie szkodliwymi dla dzieci, starszych oraz osób już cierpiących na rozmaite schorzenia.
Schorzenia, do jakich przyczynia się smog to m.in.:
- Kłopoty z sercem – arytmia, atak serca
- Problemy z oddychaniem, zadyszka
- Podrażnienie górnych dróg oddechowych objawiające się kaszlem
- Astma
- Nowotwory, w tym rak płuc
- Narażenie kobiet ciężarnych na zanieczyszczenie może przyczyniać się do autyzmu