Już trzeci raz w ciągu ostatnich trzech lat uczniowie I Liceum Ogólnokształcącego w Skarżysku-Kamiennej wraz ze swoimi kolegami i koleżankami z Gymnasium Tostedt w Niemczech zrealizowali projekt historyczny o tematyce dotyczącej zbrodni nazistowskich w okresie II wojny światowej – ludobójstwa, holokaustu, pracy przymusowej na rzecz III Rzeszy, czy grabieży mienia polskiego.
Przedsięwzięcie miało tytuł „Sabina – Mietek – Pola. Tragiczne i skomplikowane losy polskich oraz żydowskich robotników przymusowych w III Rzeszy”. Tytułowe postaci – Sabina, Mietek, Pola – to mieszkańcy Skarżyska-Kamiennej, którzy w trakcie wojny stali się wbrew własnej woli robotnikami przymusowymi dla hitlerowskich Niemiec. Ich losy splotły się najpierw z Państwową Fabryką Amunicji (dzisiejszego Mesko), przejętej przez HASAG w 1939 roku, a następnie z obozem pracy przymusowej w Lipsku, przy centrali HASAG-u i w Taucha, obozie filialnym.
Uczniowie poznali historie Sabiny, Mietka i Poli w oparciu o zachowane dokumenty (zdjęcia, listy, wspomnienia) oraz uczestnictwo w prelekcji z autorem opracowań o HASAG-u – Krzysztofem Gibaszewskiem oraz dyskusję. Poza zajęciami edukacyjnymi o tematyce nazizmu, spotkaniami i zwiedzaniem miejsc historycznych, uczniowie brali udział w zajęciach sportowych w I LO, mogli spędzić trochę czasu z polskimi rodzinami, uczestniczyli w uroczystym przyjęciu zorganizowanym przez rodziców polskich uczestników projektu.
Podoba Ci się to, co robimy na ProSkarżysko? Więc może postawisz nam kawę? Dziękujemy! :)
Uczniowie z Polski i Niemiec poznali też historię Oskara Schindlera i uratowanych przez niego Żydów, zwiedzili Izbę Tradycji Mesko i złożyli kwiaty oraz zapalili znicze przy pomnikach upamiętniających ofiary pracy przymusowej w skarżyskim HASAG-u.
Następnym etapem było zwiedzanie Muzeum Miejsca Pamięci KL Auschwitz-Birkenau i fabryki Schindlera w Krakowie. Przy okazji uczniowie zobaczyli także dawny żydowski Kazimierz, Wawel, katedrę i Collegium Maius.
Podsumowaniem pierwszej części projektu było wspólne oglądanie filmu „Polański, Horowitz. Hometown” i dyskusja o tamtych trudnych czasach, o tym, jak współcześnie należy rozmawiać i rozliczać przeszłość, jak wciąż na świecie dzieją się rzeczy, które prowadzą wprost do ludobójstwa.
Druga część projektu rozpoczęła się od wizyty w Dreźnie, mieście związanym z dwoma polskimi królami elekcyjnymi – Augustem II i Augustem III, ale też znanym jako miejscu zbombardowanym w trakcie alianckich nalotów „dywanowych”. Odrestaurowana starówka zachwyciła uczniów.
Kolejnym punktem była muzeum związane z tragiczną historią robotników przymusowych w centrali HASAG-u w Lipsku. Uczniowie zwiedzili miejscową ekspozycję, odbyli spacer po terenie dawnego HASAG-u, poznali tragiczne losy nie tylko polskich robotników przymusowych, mogli zapoznać się z dokumentacją przechowywaną w Lipsku, wśród której najciekawsze były dla nich liczne zdjęcia skarżyszczan.
Kolejne dni uczniowie spędzili wspólnie w Tostedt, Bremie i Hamburgu. Poza zwiedzaniem historycznych miejsc w obu miastach, w samym Tostedt uczestniczyli w spotkaniu z niemieckimi rodzicami i dyrekcją Gymnasium Tostedt oraz pracowali wspólnie nad podsumowaniem projektu.
Do najbardziej ekscytujących z pewnością zaliczą wizytę w Bunker Valentin – wielkim niemieckim nazistowskim projekcie zbudowanym przez dziesiątki tysięcy jeńców (pracowników przymusowych), gdzie miano produkować na masową skalę U-Booty.
Ten dwuczęściowy projekt, trwający w sumie 13 dni (7 dni w Polsce i 6 dni w Niemczech) zakończył się ewaluacją i nagraniem podcastu, który będzie już wkrótce dostępny.
Na razie prezentujemy zdjęcia i zapis rozmowy z Krzysztofem Gibaszewskim.
Anna Górecka i Piotr Kardyś
