Podoba Ci się to, co robimy na ProSkarżysko? Więc może postawisz nam kawę? Dziękujemy! :)
W dzisiejszym artykule z cyklu „Zapytaj prawnika” odpowiadamy na jedno z pytań czytelników portalu, które wydaje się nam szczególnie ciekawe. Odpowiedzi udziela Kancelaria Radcy Prawnego Dagmara Nowak-Trochimiuk w Skarżysku-Kamiennej.
Otóż czytelnik zwrócił się z pytaniem, czy zakup falsyfikatów banknotów do wykorzystania ich w celach artystycznych stanowi czyn zabroniony. Czytelnik nie chce wykorzystywać w swej twórczości autentycznych banknotów, tylko falsyfikaty, które, co jest oczywiste, może kupić znacznie taniej. Ma natomiast obawy przed uznaniem takiego zachowania za przestępstwo.
Zgodnie z polskimi przepisami, czynem zabronionym w rozumieniu art. 310 § 1 i 2 Kodeksu Karnego jest:
- fałszowanie polskiego albo obcego pieniądza, znaku pieniężnego lub innych środków płatniczych,
oraz
- puszczanie w obieg fałszywego pieniądza lub innych środków płatniczych,
- przyjmowanie, przechowywanie, przewożenie, przenoszenie, przesyłanie fałszywego pieniądza lub innych środków płatniczych
- pomaganie do zbycia lub ukrycia fałszywych pieniędzy lub innych środków płatniczych,
a sprawca powyższych czynności dopuszcza się ich w celu puszczenia w obieg.
A więc przestępstwa określone powyżej mogą polegać na podrabianiu, przerabianiu lub usuwaniu oznaki umorzenia z polskiego albo obcego pieniądza, innego środka płatniczego albo z dokumentu uprawniającego do otrzymania sumy pieniężnej albo zawierającego obowiązek wypłaty kapitału, odsetek, udziału w zyskach albo stwierdzenie uczestnictwa w spółce. Przestępstwem jest także puszczanie w obieg sfałszowanych pieniędzy lub wymienionych środków płatniczych, a także ich przyjmowanie, przechowywanie, przewożenie, przenoszenie, przesyłanie albo pomaganie do zbycia lub ukrycia, dokonane w celu ich puszczenia w obieg.
Naszego czytelnika interesuje przede wszystkim kwestia przyjmowania i przechowywania sfałszowanych pieniędzy i pyta czy może takich czynów dokonać bez narażania się na odpowiedzialność karną.
Kluczowy jest cel oraz zamiar tych działań. Bowiem czyny określone w art. 310 KK są przestępstwami umyślnymi. Czyli sprawca musi mieć zamiar ich popełnienia. Ponadto sprawca może ponosić odpowiedzialność za przyjęcie, przewóz, przenoszenie, przesyłanie falsyfikatów pieniędzy tylko wtedy, gdy dokonuje tych czynności w celu ich „puszczenia w obieg”. Zatem zakup falsyfikatów pieniędzy z celu ich użycia do twórczości artystycznej nie wyczerpuje znamion czynu zabronionego. Na potwierdzenie tej tezy przytoczę wyrok Sądu Najwyższego z 10 lipca 2007r., sygn. akt III KK 27/07, w którym Sąd Najwyższy stwierdził, że „…Samo przechowywanie fałszywego banknotu, choćby ze świadomością, że jest on fałszywy, ale bez celu puszczenia go w obieg, nie stwarza podstawy dla odpowiedzialności karnej”.
Należy sobie jednak zdawać sprawę, iż kwestia zamiaru, celu działania jest trudna do wykazania. Zamiar jest to określony stan umysłu, wola działania ukierunkowanego na określony cel. Stąd też w omawianym przypadku mogłoby się okazać trudne do wykazania, że sfałszowane banknoty mają być użyte w ramach twórczości artystycznej, a nie wprowadzone do obiegu.
Dlatego, aby uniknąć wątpliwości, sięgnijmy do orzecznictwa w zakresie stopienia podobieństwa fałszywego pieniądza do oryginału. Generalnie przyjmuje się, że takie fałszowanie, czy też używanie fałszywych banknotów stanowi przestępstwo, jeśli „człowiek niedoświadczony nie mógł od razu przekonać się o nieprawdziwości wręczonego mu jako pieniądz przedmiotu”.
W uproszczeniu oznacza to, że dozwolone jest posługiwanie się takim falsyfikatem banknotu, który nawet niedoświadczony człowiek, na pierwszy rzut oka może rozpoznać jako nieprawdziwy.
Dla przykładu, Sąd Apelacyjny w Szczecinie w wyroku z 7 listopada 2013 r., sygn. akt II AKa 179/13 uznał, że nie stanowi podrobienia pieniądza jednostronna kopia, ponieważ „te jednostronne kserokopie w żaden sposób nie mogły być puszczone w obieg jako autentyczne, bo już na pierwszy rzut oka, przy pierwszym kontakcie widać było od razu, że nie są autentycznymi pieniędzmi, skoro były kserowane tylko z jednej strony”.
Zatem, aby nie narazić się na odpowiedzialność karną, należy używać takich falsyfikatów banknotów, które nie są łudząco podobne do oryginałów, wręcz przeciwnie – od razu widać, iż są falsyfikatem i używać ich oczywiście bez zamiaru wprowadzenia do obrotu.
Dagmara Nowak-Trochimiuk
Radca prawny, mediator
ul. Sikorskiego 7/11, 26-110 Skarżysko-Kamienna
Tel. 733 995 805
www.prawnikskarzysko.pl
