Podoba Ci się to, co robimy na ProSkarżysko? Więc może postawisz nam kawę? Dziękujemy! :)
Najnowszy rocznik „Z dziejów regionu miasta”, wydawnictwa PTH Skarżysko-Kamienna można czytać w wersji on-line na naszym portalu, a w nim same ciekawostki historyczne ze Skarżyska-Kamiennej i nie tylko.
Rocznik „Z dziejów regionu i miasta” został wydany po raz dwunasty. Tym razem we współpracy Polskiego Towarzystwa Historycznego Oddział Skarżysko-Kamienna z Fundacją Wczoraj dla Jutra.
Jak co roku zawiera kilka tekstów, dzięki którym możemy bliżej poznać dzieje naszego miasta i naszego regionu. Ponadto zawiera recenzje wydawnictw historycznych oraz informacje dla potencjalnych autorów tekstów.
Jan Gottlieb Bloch – „ojciec założyciel” Skarżyska
Najnowszy rocznik „Z dziejów…” rozpoczyna się tekstem Marcina Medyńskiego, który przybliża postać Jana Gottlieba Blocha oraz jego rodziny. Jan Gottlieb Bloch to przedsiębiorca i inwestor, budowniczy Drogi Żelaznej Iwangorodzko-Dąbrowskiej, czyli linii kolejowej prowadzącej z dzisiejszego Dęblina (kiedyś Iwanogrodu) do Dąbrowy Górniczej.
Ta linia kolejowa, która powstała pod koniec XIX wieku, przebiega przez Skarżysko, wówczas jeszcze Kamienną, niebędąca jeszcze nawet miastem. Umiejscowienie u nas stacji kolejowej, wraz z parowozownią i inną infrastrukturą, było pierwszym dużym impulsem dla rozwoju osady Kamienna.
Chcąc nie chcąc, Jan Gottlieb Bloch przyczynił się do przemiany Kamiennej z osady w miasto, choć oczywiście, bezpośrednio w tym udziału nie brał. „Ojcem założycielem” dzisiejszego Skarżyska-Kamiennej w pewnym stopniu więc był, choć sprawy sobie z tego na pewno nie zdawał.
Andrzej „Jędrek” Pasek – ochroniarz „Ponurego”
Dr Marek Jedynak przybliża postać partyzanta z oddziałów Jana Piwnika „Ponurego”. Andrzej Pasek ps. „Jędrek” należał do plutonu ochronnego dowódcy świętokrzyskiej partyzantki. Pochodził z Berezowa, dziś części Suchedniowa, więc świetnie znał okoliczne lasy. Jego ojciec był gajowym, a on też szedł w jego ślady.
„Jędrek” zginął 7 października 1943 roku podczas obławy na uczestników narady z udziałem Emila Fieldorfa „Nila”, która odbywała się w młynie Władysława Cioka nad rzeką Kamienną pomiędzy Wołowem a Borem
Symboliczny grób Andrzeja „Jędrka” Paska znajduje się w lesie na Borze w pobliżu miejsca jego śmierci. Miejsce pochówku do dziś nie jest znane, a jego odszukaniem zajmuje się Instytut Pamięci Narodowej.
Historia Bzina, ochrona Mesko i szukanie soli
W kolejnych tekstach poznajemy historię Bzina, dziś części Skarżyska (tekst Marcina Janakowskiego), działania ochronne, jakie były planowane w Państwowej Fabryce Amunicji (dziś Mesko) na wypadek wybuchu wojny lub zarządzenia powszechnej mobilizacji (tekst Tadeusza Banaszka) czy dowiadujemy się o takich ciekawostkach jak szansa znalezienia soli w naszym regionie (tekst Kamila Jakimowicza).
Kazimierz Józef Sykulski – utalentowany bratanek znanego księdza
W kolejnym tekście Krzysztof Zemeła przybliża postać Kazimierza Józefa Sykulskiego, prezentując pośmiertne wspomnienie ojca o synu. Młody skarżyszczanin dożył tylko 18 lat, zmarł w 1931 roku, ale pomimo tak młodego wieku dał się poznać z jak najlepszej strony.
Kazimierz Józef Sykulski był synem Józefa Sykulskiego, a bratankiem księdza Kazimierza Sykulskiego, znanego i zasłużonego dla rozwoju Skarżyska-Kamiennej duchownego, nauczyciela, społecznika, a potem jeszcze posła na Sejm II RP.
Młodzieniec był uczniem gimnazjum im. Augusta Witkowskiego, czyli obecnego II LO w Skarżysku. Mimo licznych chorób, jakie dotykały go w dzieciństwie, tryskał energią i angażował się na wielu polach. Ciekawy świata, dużo czytał, podróżował, a swoje przeżycia opisywał w szkolnych gazetkach.
Wątłe zdrowie dało o sobie znać w okrutny sposób. Młody Kazimierz Józef Sykulski zmarł mając zaledwie 18 lat.
Polskie Hollywood w Bliżynie, czyli kraina snów, która nie powstała
Dr Piotr Kardyś w tym roczniku tekstem w języku angielskim inicjuje temat, który będzie kontynuowany, czyli badania nad planami utworzenia w Bliżynie wytwórni filmowej wzorowanej na amerykańskim Hollywood oraz ogromnego centrum sportowego.
Te niezrealizowane plany poznamy bliżej w kolejnych rocznikach.
Rocznik zawiera też jedno wspomnienie pro memoria. Dr Wojciech Iwańczak wspomina prof. Henryka Samsonowicza, zmarłego w 2021 roku. Ten wybitny historyk, który podjął się też działalności w polityce, był zarówno nieszablonowym człowiekiem, jak i naukowcem.
Zapraszamy do lektury!
Dwunasty numer rocznika „Z dziejów regionu i miasta” przeczytacie tutaj:
Z dziejów regionu i miasta – rocznik 12/2021 – PTH Skarżysko
