REKLAMA
Scarnet - internet światłowodowy - Skarżysko-Kamienna
Scarnet - internet światłowodowy - Skarżysko-Kamienna
Scarnet - telefonia komórkowa - Skarżysko-Kamienna
Scarnet - telefonia komórkowa - Skarżysko-Kamienna

Kacper Kępiński, autor książki „Ruch tektoniczny”, która jest przewodnikiem po świętokrzyskiej, a więc także i skarżyskiej architekturze, spotkał się z mieszkańcami Skarżyska-Kamiennej w Miejskim Centrum Kultury. MCK to jeden z opisywanych przez niego budynków.

„Ruch tektoniczny. Przewodnik po powojennej architekturze województwa świętokrzyskiego” to książka, której autorem jest Kacper Kępiński. Przybliża ona architekturę i rozwiązania urbanistyczne świętokrzyskich miast, miasteczek i wsi.

Jest to przewodnik, ale, jak podkreśla autor, nie zawiera samych najlepszych obiektów, a również te mniej udane. Wszystkie są warte zobaczenia, bo stanowią najnowsze dziedzictwo architektoniczne położone w regionie, który kształtuje się od setek milionów lat. Góry Świętokrzyskie to nie tylko najstarsze polskie góry, ale też i jeden z najstarszych geologicznie obszarów Europy.

Wydaniu przewodnika towarzyszą różne wydarzenia. Właśnie trwa wystawa „Ruch tektoniczny” w Instytucie Dizajnu w Kielcach. W stolicy województwa odbył się spacer, planowana jest wycieczka rowerowa po regionie. W Skarżysku za to odbyło się spotkanie autorskie z Kacprem Kępińskim.

Zobacz relację z wystawy „Ruch tektoniczny”:

Architektura Skarżyska na wystawie i w książce „Ruch tektoniczny”. Instytut Dizajnu w Kielcach zaprasza

REKLAMA

Podoba Ci się to, co robimy na ProSkarżysko? Więc może postawisz nam kawę? Dziękujemy! :)

Postaw nam kawę na buycoffee.to

Spotkanie, które odbyło się 28 lipca 2023 roku w Miejskim Centrum Kultury w Skarżysku-Kamiennej, przyciągnęło całkiem sporą liczbę skarżyszczan. Byli też goście pochodzący, podobnie jak sam autor, ze Starachowic. Spotkanie poprowadził historyk sztuki Krzysztof Myśliński.

Dyskusja toczyła się zarówno o walorach, jak i wadach świętokrzyskiej architektury. To zresztą wynikało z zamysłu, jaki przyświecał autorowi, który mówił:

Nie jakość architektury była pierwszym kryterium, ale jej ważność dla społeczeństwa. Ważny był dla mnie kontekst społeczny i historyczny budynków i miejsc. Wśród przedstawionych przeze mnie są i budynki ikoniczne, ale też i budynki bardzo przeciętne. Są także budynki, które utraciły swoją pierwotną formę i wygląd.Kacper Kępiński

Dyskusja zeszła więc siłą rzeczy na kwestie estetyki i jakości z jednej strony oraz na świadomość wartości przedstawionych w książce obiektów. Wiele z nich utraciło już swój pierwotny wygląd, a nawet funkcjonalność. Są wśród nich i takie, które właśnie dokonują żywota i przeznaczone są do rozbiórki.

Tak skomentował to Kacper Kępiński:

Budowanie świadomości w dziedzinie architektury zajmuje lata. Potrzebna jest ciągła praca nad świadomością i wartością architektoniczną. Wraz z utratą ważnych budynków tracimy część naszej tożsamości. Ale to nie jest problem tylko Kielecczyzny.Kacper Kępiński

Do tych kwestii odniósł się też Krzysztof Myśliński:

Architektura jest u nas często niedoceniana. Za brakiem docenienia idzie dewastacja. Jesteśmy jeszcze społecznie za słabi, żeby ratować to, co uważamy za warte ratowania. Nie szanujemy tego, co mamy, a potem żałujemy.Krzysztof Myśliński
Krzysztof Myśliński (z lewej) i Kacper Kępiński

Architektura Skarżyska dobra i niezbyt dobra

Część spotkania poświęcono też oczywiście budynkom i osiedlom Skarżyska-Kamiennej, których kilka również jest przedstawionych w książce „Ruch tektoniczny. Przewodnik po powojennej architekturze województwa świętokrzyskiego”. Są to:

Ponadto jest też ujęty jeszcze jeden obiekt z Powiatu Skarżyskiego, Szkoła Podstawowa im. gen. Stanisława Maczka w Bliżynie, a w kontekście ww. wspomniane są też skarżyskie osiedla, Przydworcowe i Skałka, nasze domy towarowe czy budynki administracyjne, w tym magistrat przy ulicy Sikorskiego.

Tak Kacper Kępiński określił kilka z „naszych” obiektów opisanych też w książce:

W przypadku Skarżyska żałowałem, że okresem, którym się zajmowałem, nie było dwudziestolecie międzywojenne, bo wtedy w Skarżysku powstały świetne budynku. Ale i po wojnie takie się pojawiły. Na plan pierwszy wysuwa się osiedle Milica, ale dziś jest ono sponiewierane styropianem i w efekcie zniknęła pod nim jakość urbanistyczna. I to jest smutne. MCK też jest warte uwagi, ma ciekawe detale. Kościół na osiedlu Kamienna to z kolei interesująca, dynamiczna forma, ale już kościół pw. świętego Brata Alberta to już typowy przykład kościoła z tamtego czasu – trochę niedopracowany, trochę pokraczny, wykończony wspólnymi siłami parafian. Szpital w Skarżysku jest również ciekawy, spokojny, tonący w zieleni. Wygląda trochę jak sanatorium w przeciwieństwie do wielu szpitali budowanych w późniejszych czasach.Kacper Kępiński

Cudze chwalimy, o swoje nie dbamy

W swojej książce Kacper Kępiński być może przedstawiłby więcej skarżyskich obiektów, ale sporo z nich przeszło do historii – zostało wyburzonych. Są też i takie, które popadają w ruinę i grozi im taki sam los.

Te kwestie podniósł między innymi Piotr Mańkowski, miłośnik kolei, który najbardziej ubolewał nad zniszczeniem budynku po fabryce tlenu Perun z pionierskim w skali kraju rozwiązaniem, jakim była spawana konstrukcja dachu. Również niszczejąca parowozownia to obiekt, nad którym ubolewa.

Innym problemem, który towarzyszy kwestiom wyburzania budynków, jest to, co z nimi można zrobić, zamiast je burzyć. Tutaj głos zabrał Marcin Janakowski, prezes Fundacji Wczoraj dla Jutra, który potwierdził, że społeczna baczność i uwaga na to, co możemy stracić, jest istotna, ale jednocześnie trzeba mieć nowe pomysły na obiekty, którym grozi zniknięcie z krajobrazu, że muszą one czemuś służyć, aby przetrwać.

Uczestnicy spotkania mogli zakupić książkę i jeszcze otrzymać dedykację od autora.

Kto nie był, książkę wydaną przez Narodowy Instytut Architektury i Urbanistyki może kupić przez internet pod tym adresem:

https://sklep.beczmiana.pl/pl/p/Ruch-tektoniczny.-Przewodnik-po-powojennej-architekturze-wojewodztwa-Swietokrzyskiego/7419

Kacper Kępiński - Ruch tektoniczny
Książka „Ruch tektoniczny. Przewodnik po powojennej architekturze województwa świętokrzyskiego”; fot. Marcin Sieczka

Chętni mogą też obejrzeć wystawę „Ruch tektoniczny” w Instytucie Dizajnu w Kielcach mieszczącym się przy ul. Zamkowej 3. Jednocześnie można tam też oglądać drugą wystawę pt. „Tożsamość. 100 lat polskiej architektury”, gdzie znajduje się opis architektury dużych polskich miast jak Warszawa, Łódź, Poznań, Lublin, Kraków czy Katowice. Są one czynne do 15 września 2023 roku, od wtorku do niedzieli w godz. 9.00–17.00. W poniedziałki jest zamknięte.

Kacper Kępiński – architekt, krytyk architektury, kurator wystaw architektonicznych. Kierownik Działu Projektów Zewnętrznych i Wystaw w Narodowym Instytucie Architektury i Urbanistyki. Współzałożyciel stowarzyszenia Przestrzeń – Ludzie – Miasto oraz członek rady fundacji Instytut Architektury. Stały współpracownik kwartalnika „Autoportret. Pismo o dobrej przestrzeni” oraz redaktor portalu Architektura & Biznes. Kurator wystaw, m.in. „Ściana Wschodnia. Architektura Zbigniewa Karpińskiego” i „Antropocen”. Współprowadzi zajęcia z projektowania na Wydziale Architektury VUT w Brnie, dotyczące inkluzywnej architektury mieszkaniowej.