Podoba Ci się to, co robimy na ProSkarżysko? Więc może postawisz nam kawę? Dziękujemy! :)
Nie da się ukryć, że, poza koleją, to właśnie wszelkiego rodzaju fabryki sprawiły, że Skarżysko-Kamienna mogło się rozwijać. Z tego powodu śmiało nasze miasto zaliczyć do tych o przemysłowych charakterze.
Skarżyskie Święto Fabryk to wydarzenie, które w pewnym sensie oddaje hołd właśnie temu fabrycznemu dziedzictwu. Organizuje je Tomasz Juchniewicz, muzyk, aktor, również organizator Pikniku Archeologicznego PraOsada Rydno.
W 2025 roku, 30 listopada, odbyła się trzynasta edycja wydarzenia, a gościny udzielił, jak to ma miejsce od lat, klub muzyczny Semafor. Podczas Skarżyskiego Święta Fabryk dominuje bowiem muzyka, zazwyczaj mocno alternatywna, też mniej lub bardziej nawiązująca do szeroko pojętego industrialu.
Zawsze w programie jest też część „mówiona”. W zeszłym roku, dla przykładu, była to prelekcja o Drodze Żelaznej Iwangrodzko-Dąbrowskiej, czyli linii kolejowej która przebiegła przez Skarżysko, a która w tym roku obchodzi 140-lecie istnienia.
W tym roku wydarzenie rozpoczęto nagraniem wideo promującym płytę zespołu Sordina Trąb Yerycha „Armagedonizacja struktur onirycznych” teraz wydaną na kasecie.
Tegoroczna prelekcja miała tytuł „Fabryki, których już nie ma”, a przyjemność jej przedstawiania miał niżej podpisany, czyli Paweł Wełpa. O ile rozwój Skarżyska był warunkowany ww. rozwojem fabryk, to niestety wiele z nich już się „zwinęło”. O nich właśnie była mowa.
Fabryki, których już w Skarżysku nie ma, to między innymi:
- Fosko
- Odlewnia Kamienna
- Wytwórnia Wód Gazowanych i Rozlewnia Piwa
- Perun
- Benzyl
Wiele uwagi poświecono ostatniej z nich. To właśnie upadek Benzylu był najbardziej spektakularny, a przyczynił się do tego pożar z 1986 roku. Dlatego też Benzyl nazywany jest „skarżyskim Czarnobylem”.
Są też takie fabryki, które zmieniły profil swojej produkcji, jak HASTAR, lub też ograniczyły, jak przede wszystkim Mesko, które nie prowadzi już tzw. cywilnej produkcji, czyli m.in. sprzętu AGD.
Uczestnicy Skarżyskiego Święta Fabryk 2025 mogli obejrzeć m.in. reklamy nieistniejących już skarżyskich fabryk i zakładów:
Reklamy pochodzą z informatorów wydawanych przez Gminę Skarżysko-Kamienna.
Po prelekcji przyszedł czas na muzykę. Jako pierwszy, ale nie po raz pierwszy na Skarżyskim Święcie Fabryk, wystąpił ProPan. ProPan to alter ego Profesora Panczura, który przyjeżdża do nas z Radomia. Profesor Panczur prowadzi też stronę spacer po Radomiu, która również porusza industrialne tematy:
Postindustrialny Radom (część pierwsza) – film dokumentalny.
Jak zawsze też Profesor Panczur rejestruje wydarzenie w formie wideo i opisuje je na swojej stronie.
Zarejestrował też występ drugiego wykonawcy tego dnia, którym był punkowy zespół fabrykanci aniołków pochodzący z Opoczna.
Kolejne Skarżyskie Święto Fabryk już za rok.
Podoba Ci się to, co robimy na ProSkarżysko? Więc może postawisz nam kawę? Dziękujemy! :)
