Kuter torpedowy ORP Odważny, który teraz można oglądać w Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej, można też było zobaczyć w filmie. A tym filmem są „Podróże Pana Kleksa”.
Na odwiedzających Muzeum im. Orła Białego w Skarżysku-Kamiennej okręt Odważny robi duże wrażenie. Wielu z tych, którzy do muzeum na Rejowie trafiają pierwszy raz, dziwi to, że gdzieś z dala od wielkiej wody, do tego na lądzie, stoi okręt.
Odważny, Dziarski, Odporny i inni
Odważny trafił do Skarżyska-Kamiennej w 1988 roku. Zanim jednak dotarł na Rejów, kilkanaście lat służył w marynarce. Na wielkie wody, konkretnie wody Morza Bałtyckiego, wypłynął w 1973 roku. Był jednym z kilku okrętów z tzw. projektu 664. Wszystkie z nich nosiły ciekawe nazwy. Seryjnymi „braćmi” Odważnego byli: Bitny, Bystry, Dzielny, Dziarski, Sprawny, Szybki i Odporny.
Kutry te miały swoje zalety, do których należała duża prędkość – ponad 90 km/h. Ciekawostką jest to, że do napędu użyto przerobionych turbin lotniczych.
Podoba Ci się to, co robimy na ProSkarżysko? Więc może postawisz nam kawę? Dziękujemy! :)
Te atuty jednak powodowały też minusy w codziennej eksploatacji. Duża prędkość wpływała na awaryjność, a także na hałas i wibracje wewnątrz kadłubów. Te z kolei były mało wytrzymałe i Odważny oraz jego bracia często trafiali do stoczni w roli pacjentów. Załoga też nie miała na tych okrętach łatwo – było głośno i brakowało miejsc do odpoczynku. Miejsc leżących było tylko pięć przy 20-osobowej załodze.
Tutaj można dowiedzieć się więcej o Odważnym z Muzeum Orła Białego w Skarżysku:
Odważny i inne okręty serii 664 służyły kilkanaście lat. Skarżyski egzemplarz był zwodowany w lutym 1973 roku, we wrześniu tego samego roku wszedł do służby, a zakończył ją 31 stycznia 1986 roku.
Odważny jedzie z Sandomierza do Skarżyska:
Odważny trafił do Skarżyska w 1988 roku. Najpierw został odholowany Wisłą do Sandomierza, a stamtąd 18 września 1988 roku został przetransportowany do skarżyskiego muzeum. Odważny został umieszczony na ciągniku Willeme TG300 należącym do Zakładu Transportu Energetyki w Radomiu. ZTE Radom jeszcze nie raz pomagało swoim sprzętem i fachowością swojej ekipy muzealnikom ze Skarżyska.
W serwisie YouTube można obejrzeć film z transportu Odważnego z Sandomierza do Skarżyska-Kamiennej:
Na Facebooku z kolei pojawiło się zdjęcie z Kielc, gdy transport przejeżdżał przez to miasto:
Pod tym linkiem warto poczytać komentarze pod zdjęciem, gdzie jest sporo ciekawych informacji: https://www.facebook.com/groups/330329694123904/posts/1494228184400710
Swój udział w tym, aby ORP Odważny trafił do Skarżyska, miał Dionizy Wiśniewski. To nieżyjący już skarżyszczanin, który mieszkał niedaleko skarżyskiego muzeum. Z Odważnym łączył go taki fakt, że był… projektantem okrętu i pozostałych z serii. Jedyny ocalały okręt z serii 664 „zakotwiczył” więc w mieście rodzinnym Dionizego Wiśniewskiego.
Okręt i to, jak góruje nad pozostałymi eksponatami, można podziwiać nie tylko z poziomu ziemi. Kilka lat temu dostawiono do niego platformę widokową i po wejściu na nią można popatrzeć na ekspozycję plenerową muzeum z góry
Pan Kleks i Odważny
I teraz przechodzimy do sedna materiału. Otóż, zanim Odważny trafił do Skarżyska, w końcowym okresie swojej służby wystąpił w filmie „Podróże Pana Kleksa”. Nieco starsi Czytelnicy, którzy byli dziećmi w latach 80. i 90. na pewno ten film pamiętają i dobrze wspominają. Trylogia o przygodach profesora Ambrożego Kleksa, jego przyjaciół, jak również wrogów, była jak na tamte czasy produkcją nowatorską i robiącą wrażenie.
Wrażenie robił na pewno antagonista Pana Kleksa, czyli Wielki Elektronik. To właśnie wśród jego „gadżetów”, był okręt, którym tak naprawdę był ORP Odważny. Na pokładzie zobaczymy granego przez Zbigniewa Buczkowskiego pułkownika Alojzego Bąbla, czyli przybocznego Wielkiego Elektronika. Na dowód, że okręt z filmu to Odważny, świadczy liczba 458, która widnieje na okręcie do dziś.
Nie była to rola wielka, bo góra kilkunastosekundowa, więc raczej mocno epizodyczna, ale… była. Muzeum Orła Białego ma więc kolejny powód do dumy.
Jedną z okazji, aby wspomnieć o aktorskiej przeszłości Odważnego, będzie Zlot Marynarzy 2023, który odbędzie się w Muzeum Orła Białego w Skarżysku. Przy takich wyjątkowych okazjach muzealnicy pozwalają zajrzeć do wnętrza Odważnego, co na co dzień nie jest możliwe.
Zlot marynarzy w Muzeum Orła Białego to nie tylko spotkanie z tymi, którzy byli prawdziwymi wilkami morskimi, ale też i wiele innych atrakcji. Między innymi koncert. Szczegóły pod tym linkiem:
Zlot Marynarzy 2023 w muzeum w Skarżysku. Będą atrakcje nie tylko dla wilków morskich!
Poniżej kilka stopklatek z filmu „Podróże Pana Kleksa” z Odważnym:
A zamieszczamy film zamieszczony na YouTube. Odważnego można zobaczyć w pierwszej części filmu zatytułowanej „Wysłannicy Bajdocji”. Dla ułatwienia umieściliśmy film zaczynający się sceną, w której wkrótce pojawi się Odważny z Alojzym Bąblem na pokładzie, ok. 56. minuty:
Po obejrzeniu aktorskiego epizodu Odważnego zapraszamy do muzeum, aby zobaczyć go na żywo.
